You are on PERI's international website. Click here to switch to PERI USA. Click here to view all PERI websites.
Of het nu op adembenemende hoogte of via extreme vormen en structuren is - de visioenen van architecten voor de realisatie van musea, concertzalen, stadions of bruggen stellen de hoogste mogelijke eisen aan de bouwindustrie over de hele wereld.
In veel gevallen is architectonisch beton de moderne oplossing, of het nu is voor burgerlijke bouwkunde, economische of esthetische redenen.
PERI biedt haar klanten in de bouwsector praktische hulp en ondersteuning: selectie, planning en levering van bekistingen die optimaal zijn afgestemd op de projecteisen. De juiste bekisting voor elk architectonisch betonoppervlak, van standaard bekisting tot speciale ontwerpen. De beste resultaten komen voort uit de zeer nauwe samenwerking tussen architecten, aannemers en PERI ingenieurs.
Architectonisch beton heeft zich ontwikkeld tot een van de belangrijkste designmiddelen van de moderne architectuur. Geen enkel bouwmateriaal kan zo veelzijdig worden gebruikt en verwerkt. Architectonisch beton wordt vandaag in zowat alle constructietaken toegepast. Dankzij de designmogelijkheden van beton kan men vrijwel alle vormen en kwaliteiten voordelig realiseren met behulp van gepaste bekistingssystemen en bekistingsplaten. De brochure "Architectonisch beton" van de DVB (Deutscher Beton- und Bautechnik-Verein) verdeelt de verschillende kwaliteiten architectonisch beton in vier klassen.
De realisatie van architectonisch beton als designelement wordt beïnvloed door:
De ontwikkeling van beton als bouwmateriaal, met nieuwe betontypes zoals hoogwaardig, licht verdicht en zelfverdichtend beton, naast met vezels versterkt beton (staal- en textielvezels), maakt nieuwe toepassingsdomeinen mogelijk.
DIN 18217 "Betonoppervlakken en bekistingen" wordt beschouwd als de definitieve norm voor de constructie van verschillende soorten betonoppervlakken. Deze norm bepaalt geen esthetische referenties, aangezien er geen bindende regels bestaan voor de productie van architectonisch beton. Dit is begrijpelijk, aangezien men de creatieve bedoelingen van een planner niet kan standaardiseren. Zijn taak bestaat erin zijn individuele ideeën over de aanblik van een structurele component van beton zo volledig en duidelijk mogelijk te beschrijven.
De brochure "Architectonisch beton" van de DVB definieert specifieke klassen van architectonisch begon en de overeenkomstige criteria. Het is een goede technische hulp voor planners, opdrachtgevers en aannemers. Het is stellig aanbevolen deze brochure te gebruiken als basis voor het uitschrijven en gunnen van opdrachten en het leveren van de diensten.
De gecoördineerde samenwerking tussen alle betrokken partijen is essentieel voor de planning en uitvoering van structuren en structurele componenten met speciale eisen voor de betonoppervlakken. De verwachtingen en eisen van de planners en de klanten moeten overeenstemmen met wat haalbaar is in de praktijk.
De beste oplossing voor een goed resultaat is de samenstelling van een architectonisch betonteam. Aangezien de opdracht in de planningfase normaal nog niet toegewezen is en er geen definitieve beslissing is genomen over wie het werk zal uitvoeren, kan men consultingovereenkomsten aangaan met bevoegde gespecialiseerde bedrijven (bv. bekistingsfabrikanten) of ervaren ingenieursbureaus. Het geselecteerde ingenieursbureau kan dan in het architectonisch betonteam de rol van coördinator voor het architectonisch beton op zich nemen.
In de moderne bekistingsbouw gebruikt men vooral systeembekistingen die voornamelijk uit systeemcomponenten bestaan. De compatibiliteit van de individuele systeemcomponenten heeft verscheidene voordelen. Aan de ene kant verhoogt de specifieke montagelogica de waarschijnlijkheid dat de individuele bekistingscomponenten correct worden gebruikt. Aan de andere kant wordt het aantal mogelijke toepassingen op de bouwplaats vermenigvuldigd, zodat de afschrijvingskosten van de uitrusting van het bouwproject dalen. Tegelijkertijd is het gebruik van een systeembekisting veel veiliger voor het bouwteam.
Wanneer men bekistingssystemen voor architectonische betonoppervlakken gebruikt, moet men rekening houden met de kwaliteit van de bekisting. Paneelbekistingen worden voornamelijk gebruikt als gehuurde bekistingen, geleverd door verhuurders. Hier zijn de individuele elementen van de bekisting vaker of minder vaak gebruikt en kunnen sommige delen gerepareerd zijn. Met gehuurde bekistingen kan men alleen de architectonische betonklassen SB 1 en SB 2 realiseren. De realisatie van de architectonische betonklassen SB 3 en SB 4 is niet of slechts tot op bepaalde hoogte mogelijk met gehuurde paneelbekistingen zoals PERI MAXIMO.
De meest gebruikte bekistingssystemen kunnen in verschillende groepen worden verdeeld
In traffic route construction - for example, bridges, tunnels or retaining walls - architectural concrete is regarded as an important design element.
These concrete surfaces are often observed only from a distance or vehicles driving past at speed. In order to create optical accents, clear design elements therefore must be selected. For example, formwork panel joints or those joints resulting from working phases, must be distinctly formed.
However it is important to note that many components of these structures are mainly exposed to the direct influences of the weather. This means they undergo a rapid aging process and, in the course of time, also greatly change their appearance.
With wall formwork systems, a distinction is made between panel formwork and girder formwork. A special feature is represented circular formwork systems.
Today, around 70% of building companies use panel formwork in order to construct concrete walls. The name is derived from the peripheral frame which protects the edges of the fitted formlining against mechanical wear and stress. As a result, the panel joints leave a typical impression on the concrete surface. In addition, the steel or aluminum frames are used for installation of the formwork anchors and also serve for accommodating the formwork couplers and moving devices.
The main principle of panel formwork is embodied through the PERI TRIO. Other panel formwork systems are similar in their respective concrete finish. The grid arrangement of the standard panels and formwork ties varies between 2.70 m and 3.50 m, and the individual panels can be connected with each other either vertically or horizontally. Panel formwork is robust, long-lasting and easy to use due to its pre-determined assembly arrangement.
Girder formwork is used much less today than was previously the case, and mostly for special applications. Its name is derived from the wooden or metal formwork girders that are used. Main beams, steel waling and freely-selectable formlining form prefabricated formwork elements, the so-called formwork sections. The steel walers connect the system and also serve as support surfaces for the anchoring system.
The main principle of girder formwork is embodied through the PERI VARIO GT 24. Other panel formwork systems are similar in their respective concrete finish. The grid arrangement of the standard elements and formwork ties can vary.
We differentiate between
A) Standard elements
Prefabricated sections with pre-determined element sizes stored in rental parks, partly equipped with formlining for secondary requirements and as supporting panel for architectural concrete formliner.
B) Object-related formwork elements
These formwork sections are project-planned and produced according to special requirements. The formlining (type, size, fixing), girder and waling (spacings) as well as the tie arrangement are freely selectable whilst taking into account the system´s principles.
Curved walls can be constructed polygonally in the form of a polygon with panel formwork through inserted trapezoidal cover strips. Circular wall areas are formed with special girder formwork systems with which the required radius is achieved by means of adjustable spindles connecting the single waler sections. Bending radii are continuously possible from 1.00 m to approx. 20.00 m. The curvature of the formlining is achieved through special profiled timber - cut to match the curvature radius - which is inserted between the formlining and girder position.
Likewise as for girder formwork systems for walls, slab formwork is made out of wooden or metal girders. It stands out through its flexible range of applications.
Slab tables, which are normally used to form large slab areas, consist of the same system components. Through the large-sized formlining surfaces, the number of panel joints is reduced and facilitates a concrete finish which fully meets higher requirements.
Similar to the panel formwork for the wall area, panel formwork was developed for constructing slabs. The main advantage of panel slab formwork is the fast and safe utilisation. According to the design principle, slab formwork is divided into:
With slabs, the quality of the concrete surface can vary for different reasons. This includes panel impressions caused by the panel layout of the formwork system being used. Likewise the quality, arrangement and size of the individual sheets of the freely selected formlining influences the concrete quality.
Column or support formwork is mostly a derivation of panel or girder formwork. As a result, the special features are very similar. In order to be able to fulfil the required quality standard for supports and columns, the correct choice of formwork system also has to be selected here. Depending on the requirements of the column cross-section, the finish of the edges or the concrete surface, panel and girder formwork are used.
Through the use of extraordinary structural forms, owners and architects frequently set visual accents in the construction of cultural buildings or for prestigious structures which feature very demanding building requirements. These so-called 3D free-form surfaces can hardly be realised with conventional formworking methods. Furthermore, there is the fact that most of the remaining visible surfaces are to be constructed in the highest quality and with sharp edges. For these extravagant building structures, an individual customised formwork concept must be realised in each case.
This formwork concept is developed on the basis of a three-dimensional building model provided by the formwork manufacturer. It consists of statically supporting basic elements and form-giving 3D formwork units. The individual elements are easily joined together on the construction site and then positioned with the help of measuring points, auxiliary axes and erection aids. On-site utilisation takes place similar to that of systemized formwork.
De selectie van de bekistingsplaten maakt een groot aantal designmogelijkheden voor de structuur van het betonoppervlak mogelijk. In dit proces bepaalt de bekistingsplaat het oppervlaktekarakter van het beton, los van een latere bewerking of behandeling. De persoon die het bestek van de opdracht opstelt, moet een gedetailleerde kennis van de bekistingsplaten en de materiaaleigenschappen, coatings en bewerkingen bezitten, en ook van de interactie tussen het ontkistingsmiddel en het verse beton. Tijdens de planning moet men al deze factoren in overweging nemen. De specificaties van het betonoppervlak moeten goed worden gedefinieerd, zodat de aannemer alle aspecten met betrekking tot de materialen en toepassingen in aanmerking kan nemen om de te gebruiken bekistingsplaat zonder risico te kiezen. Hij moet bovendien de haalbaarheid kunnen beoordelen en de eventuele verwachte toleranties en variaties van de resultaten kunnen aanstippen.
Vier aspecten van de bekistingsplaten hebben een beslissende invloed op het betonoppervlak:
| Het absorptievermogen van de plaat | Licht/donker betonoppervlak |
| De oppervlaktetextuur (structuur) | Textuur van het betonoppervlak |
| De voegen van de bekistingsplaten | Opstelling van het rooster op het betonoppervlak |
| De bevestiging van de bekistingsplaten | Afdrukken op het betonoppervlak |
For many years now, architects have re-discovered the potential of architectural concrete in building construction and to use it as an important design element. Parallel to the development of building materials and process technologies, the requirements have also risen quite significantly. High-strength as well as liquefied through to self-compacting concretes facilitate the realisation of more slender concrete constructions along with more diversified forms. Curved and inclined walls and slabs are a frequently featured design element. The formwork construction industry has adapted itself to the situation accordingly. The desire for achieving smooth, joint-free concrete surfaces as far as possible can be satisfied with the range of available large-sized formlining.
Components in the protected inner areas are not exposed to weathering, therefore the aging process of these concrete surfaces takes place substantially more slowly. Concrete surfaces on the inside areas of a building are viewed at very short distances. Therefore, details will become considerably more accentuated. Due to this reason, architectural concrete classes SB3 and SB4 are frequently demanded by architects.
As a result, the planning architects together with the building contractor should define what is feasible in order to achieve the required architectural concrete finish. Otherwise excessive demands and rectification work will cause inadequate and unsatisfactory results.
Particularly in the area of cultural buildings, architects and project planners prefer architectural concrete as a means of design. Apart from artistic requirements regarding the visibly remaining concrete surfaces, the special forms of the complete structures or individual components also frequently dominate proceedings.
During the formwork planning attention should be paid to ensure a neat joint and tie pattern as well as an orderly arrangement of the formwork elements. This is because the panel joints and tie pattern along with the formation of the tie points are substantial design elements in architectural concrete.
In order to achieve a uniform finish of the concrete surface, special attention must be paid when selecting the type of concrete to be used and the entire processing technology of the concrete including any subsequent treatment. If increased requirements are placed on the appearance of the concrete surfaces, it is advisable that new formlining is installed in the formwork. If required, the anchor pattern can be supplemented with blind anchors to form a neat symmetrical arrangement. For the invitation to tender for architectural concrete in the construction of cultural buildings, it is recommended to take architectural concrete classes SB3 and SB4 of the DBV of instruction card into consideration.
